چگونه وازچه زمانی شهادت به امامت مولای متقیان حضرت علی(ع) در اذان قرارگرفت وآیا این کارتحریف در اذان محسوب نمی شود؟

به طور کلی در خصوص این که شهادت سوم یعنی"اشهد ان علیا ولی الله" جزء اذان نبوده و بعدها اضافه شده، تردیدی وجود ندارد ، اما نمی توان به طور دقیق گفت که در چه زمانی گفتن این عبارت در بین شیعیان متداول شد؛  در هر حال آنچه مهم است این است که بدانیم هیچ یک از مراجع تقلید آن را جزء اذان نمی دانند. گرچه گفتن آن را به قصد قربت و استحباب عام بی اشکال می دانند. (1) به همین جهت این اضافه نمودن تحریف اذان هم محسوب نمی گردد زیرا این عبارت به قصد ذکر خاص اذان گفته نمی شود آن چنان که  لفظ "جَلّ جلالُه " بعد اسم الله و "صَلّی الله عَلیه و آلِه " بعد از نام مبارک پیامبر(ص) معمولا در اذان و اقامه گفته می شود و کسی ان را تحریف اذان نمی داند .

در هر حال ما معتقدیم که ذکراستحبابی این شهادت در اذان مانعی نداشته و بدعت محسوب نمی گردد زیرا در زمان پیامبر اسلام نیز به نوعی در بین خواص اضافه نمودن این بخش خاص اتفاق افتاده و حضرت مانع آن نشدند و این امر حتی حتی از برخی علماء اهل سنت نیز نقل شده است.

آنچنانکه از  عبدالله مراغی مصری ،یکی از علمای اهل سنت، در کتابی به نام «السلافْ فی امر الخلافْ» نقل شده است که: مردی خدمت پیامبر اکرم(ص) رسید و گفت: یا رسول الله چیزی شنیدم که قبلاً نشنیده بودم، پیامبر فرمود: چه چیزی شنیدی؟ گفت: سلمان در اذان بعد از شهادت به رسالت، به ولایت علی(ع) شهادت می‏داد - می‏گفت اشهد ان علیاً ولی الله -، پیامبر فرمود: «سَمِعتُم خَیراً» چیز خوبی شنیده‏اید. از کتاب مذکور روایت دیگری به همین مضمون نیز درباره اباذر نقل شده است.(2)

به علاوه آنکه نفس اقرار و شهادت به ولایت امام علی (ع) به طور کلی امری ممدوح بوده و این امر در زمان ائمه (ع) نیز رائج بوده و آنها حداقل مخالفتی با این امر نداشته اند. آنچنان که از امام صادق(ع) نقل شده که فرمود"...فَإِذَا قَالَ أَحَدُکُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ فَلْیَقُلْ عَلِیٌّ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِین"(3)‏ هر وقت کسی از شما جمله «لااِلهَ‏اِلّاالله، مُحَمَّدٌ رَسُولُ الله» را بگوید حتماً پس از آن «علیٌ اَمیرُ المُؤمِنینَ وَلِیَّ الله» را بگوید" لذا این روایت و امثال آن به طور عام دلالت بر استحباب گفتن نام حضرت علی (ع) بعد نام پیغمبر(ص) از جمله در اذان و اقامه دارند.

 پی نوشت ها:

1. ر. ک.بنی هاشمی، سید محمد حسن، توضیح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامی، قم 1386 ه ش، ج 1، ص 519.

2. ر.ک.مرعشی،اسماعیل،تحقیقی پیرامون اهمیت اذان و اقامه و سومین شهادت، چ مسجد مقدس جمکران، بهمن، 1386.

3 . طبرسى‏، احمد بن على، الإحتجاج على أهل اللجاج‏، چ مرتضى‏، مشهد، 1403 ه ق، ج 1، ص 158