در میراث حدیثى شیعه، مراد از حدیث لوح، گزارش جابر بن عبد اللّه انصارى از لوح اهدائى خداوند به پیامبر(ص) است که آن حضرت نیز به عنوان تبریک ولادت امام حسین(ع) آن را به حضرت فاطمه(ع) اهدا کرده بود. در این لوح زیبا و سبز رنگ، اسامى اوصیاى پیامبر(ص)، از امام على(ع) تا امام مهدى(ع) ثبت بوده است.
جابر بن عبداللّه این لوح را نزد حضرت فاطمه(ع) دیده و با اجازه آن حضرت نسخه اى از روى آن نوشته و نزد خود نگه داشته است. مطالب این لوح به سبب در برداشتن اسرار امامت مخفى بوده و در اختیار کسى قرار نگرفته است. امام باقر(ع) نیز نسخه اى از این لوح را در اختیار داشته است که کاملاً همانند نسخه جابر بن عبد اللّه انصارى بوده و در اواخر عمر جابر با نسخه او، مقابله شده است.
مجموعه گزارش هاى حدیث لوح، در مصادر حدیثى مشهور و کهن شیعى، همانند: کافى، کتاب من لا یحضره الفقیه،عیون أخبار الرضا(ع)، خصال، ارشاد، الغیبه طوسى و...، با اسناد گوناگون نقل شده است که برخى خلاصه و برخى با تفصیل بیشتر در نقل واقعه و جزئیات مطالب مندرج در لوح هستند. افزون بر این منابع، بسیارى از کتاب هایى که در موضوع امامت تألیف شده اند نیز به حدیث لوح اشاره کرده اند.
فراوانى مصادر کهن، مشهور و معتبر شیعىِ دربردارنده حدیث لوح، همراه با تنوع طرق و اسناد این گزارش، گونه اى شهرت روایى پدید آورده است که وثوق نوعى نسبت به اعتبار آن را در پى دارد.
منبع:حکمت نامه فاطمی
